Mroczna tajemnica kamiennego kręgu. Archeolodzy nie mogli uwierzyć w to, co widzą

Enigmatyczne kręgi

Naukowcy z Oslo już w poprzednim roku badali ludzkie osady z epoki kamienia. To właśnie wtedy, w 2023 roku, natrafili na enigmatyczne kamienne kręgi. Dalsze kilkumiesięczne analizy pozwoliły określić, że są to kręgi grobowe.

Znalezisko znajduje się nieopodal miasteczka Fredrikstad w południo-wschodniej Norwegii. W okolicy zlokalizowany jest dawny kamieniołom i to właśnie on był terenem, na którym sprawdzano ludzkie osady. 

Kolejnym etapem prac był odkrycie kamiennych kręgów. Okazało się, że na głębokości 5-10 cm znajdują się groby dzieci sprzed około 2800 lat. 

– Gdy zaczęliśmy wykopaliska, żadnego z grobów nie było widać na terenie stanowiska. Jednak po usunięciu pierwszej warstwy osadów i darni odkryliśmy ponad 40 formacji kamiennych. Znajdowały się ok. 5–10 centymetrów pod powierzchnią – relacjonują archeolodzy.

Czytaj także: Szukali zgubionego kolczyka, znaleźli prawdziwy skarb. I to we własnym ogródku! 

 

Groby dzieci

Oszacowano, że szczątki należą do dzieci w wieku od niemowlęctwa do sześciu lat. Znajdowały się w starannie wykonanych, ceramicznych garnkach. Ciała zostały pochowane między 800 a 400 r. p. n. e – jest to epoka przejściowa pomiędzy norweską epoką brązy i epoką żelaza.

– Datowanie wskazuje, że miejsce pochówku było użytkowane przez długi czas, więc nie mogli wszyscy zginąć w tej samej klęsce żywiołowej, wybuchu choroby lub epidemii – mówi Guro Fossum, kierownik badań archeologicznych z Muzeum Historii Kultury w Oslo.

Badacze podkreślają, że struktury są idealnie owalne lub okrągłe. Niektóre miały ustawione pośrodku lub na krawędziach większe głazy. Szczątki zostały skremowane i to bardzo dokładnie. – We wczesnej nordyckiej epoce brązu i przedrzymskiej epoce żelaza powszechną praktyką było kremowanie zmarłych na stosach. Następnie część spalonych szczątków kości zakopywano w dole lub rozrzucano na ziemi. Tutaj, w miejscach rozrzuconych szczątków, tworzono formacje kamienne, często w kształcie spirali lub koła – tłumaczą.

Kierownik badań Guro Fossum dodaje: „Leżały tu w tajemnicy, dopóki ich nie odnaleźliśmy. […]  Było coś wyjątkowego w całej tej nekropolii […] Poza tym wszystkie te groby były bardzo ładne i starannie wykonane. Każdy kamień pochodził z innego miejsca i został precyzyjnie umieszczony w formacji. Zastanawialiśmy się, kto włożył w to tyle wysiłku”.

Pytanie, na które spróbują teraz odpowiedzieć badacze, to: dlaczego dzieci chowano w osobnym miejscu?
 

Odkrycie wyjątkowe na skalę europejską

Archeolodzy z Muzeum Historycznego w Oslo informują, że odkrycie ma dużą wartość naukową i jest wyjątkowe na skalę europejską. Pytania wzbudza forma pochówku i fakt użycia kamiennych kręgów.

Grobowce położone są blisko siebie i w okolicy dawnych szlaków komunikacyjnych. Badacze podkreślają też wymiar społeczny odkrycia – kompleks grobowy pokazuje uniwersalność ludzkich emocji, straty i żałoby.

– Wydaje się, że struktura społeczna była bardziej egalitarna, ponieważ nie było dużej różnicy między grobami. Budowano te same typy grobów, używano też tych samych dóbr grobowych i metod pochówku. Sugeruje to społeczeństwo, w którym wspólnota była ważna – skomentował profesor Håkon Reiersen z University of Stavanger.

Czytaj także: "Kolejne rewelacje z Mysłowic". Odkrycie ludzkich kości w centrum miasta to początek 

W pobliżu grobów odnaleziono również przedmioty codziennego użytku i palenisk (dołów kuchennych). Pokazuje to, że na tym obszarze pradawni ludzie spotykali się i najpewniej odprawiali ceremonie pogrzebowe.

– Te kamienne kręgi są kluczowym źródłem wiedzy o tym, jak żyli ludzie w dawnych czasach. Dlatego poczyniliśmy znaczne wysiłki, aby zabezpieczyć materiał mogący dostarczyć jak najwięcej informacji – czytamy w oświadczeniu. Badacze zapowiadają również, że w muzeum w Oslo chcą otworzyć wystawę poświęconą pamięci odkrytych dzieci.

Źródło: National Geographic