Wyszukaj w serwisie
turystyka Lotniska i linie lotnicze polska świat poradnik podróżnika quizy
Turysci.pl > Poradnik podróżnika > Zmiany dla milionów Polaków. Dodatkowe 9 dni do urlopu rocznie. Szef nie może odmówić
Ewa Matysiak
Ewa Matysiak 02.08.2024 18:41

Zmiany dla milionów Polaków. Dodatkowe 9 dni do urlopu rocznie. Szef nie może odmówić

None

Koniec z limitem 26 dni urlopu rocznie. Zgodnie z unijną dyrektywą work-life balance do polskiego prawa wszedł nowy rodzaj urlopu – od tzw. siły wyższej. Dodatkowe 9 dni do urlopu już obowiązuje, a niewykorzystane wolne przepada wraz z końcem roku. Nie wszyscy jednak o tym wiedzą. Komu przysługują szczególne uprawnienia i jak w praktyce z nich skorzystać? 

Nowy płatny urlop. Zawdzięczamy go dyrektywie work-life balance

26 kwietnia 2023 roku obowiązują zmiany w Kodeksie pracy podyktowane koniecznością implementacji Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1158 z 20 czerwca 2019 r. w zakresie work-life balance. Po polsku oznacza to równowagę między życiem zawodowym a prywatnym przekładającą się na ogólny dobrostan, motywację do działania i zadowolenie z życia pracownika. 

Dyrektywa work-life balance w swoim założeniu ma zapobiec przenikaniu sfery prywatnej i zawodowej w niewłaściwym stopniu, a w konsekwencji zrównać prawa rodziców i osób, które myślą o założeniu rodziny lub już zajmują się dziećmi. Celem jest także zachęcenie ojców do częstszego wybierania opieki nad dzieckiem. Zmiany w prawie mają zatem przyczynić się do ogólnej poprawy jakości życia pracowników.

Od zeszłego roku pracownicy mają możliwość wzięcia dodatkowych 9 dni urlopu wypoczynkowego w skali roku. Kto i w jakich sytuacjach może go wykorzystać? Jakie warunki trzeba spełnić, by skorzystać z dodatkowego urlopu? Wyjaśniamy.

Czytaj też: Huk i nagle wyskakują z zarośli. Plażowicze w Krynicy uciekają w popłochu przed nimi

Można wziąć 35 dni urlopu zamiast 26

Przypomnijmy, że osobom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę w ciągu roku kalendarzowego przysługuje urlop wypoczynkowy w wymiarze 20 dni, jeżeli staż jego pracy jest krótszy niż 10 lat. Osoby z dłuższym stażem nabywają prawo do 26 dni urlopu. Nowe przepisy wydłużyły wolne od pracy do maksymalnie 35 dni w skali roku. 

Nowe przepisy przygotowane w związku z unijną dyrektywą work-life balance wydłużyły urlopy rodzicielskie do:

  • 41 tygodni – w przypadku jednego dziecka;
  • 43 tygodni – w przypadku dwójki lub więcej dzieci;
  • Od 65 (jedno dziecko) do 67 tygodni (dwoje i więcej dzieci) – w przypadku urodzenia dziecka niepełnosprawnego.

Z tego 9 tygodni urlopu przysługuje drugiemu rodzicowi. Oprócz tego nowelizacja Kodeksu pracy wprowadziła bezpłatny urlop opiekuńczy wynoszący maksymalnie 5 dni. Na nowych przywilejach z pewnością najbardziej zyskają rodzice, choć ze zwolnienia mogą skorzystać także inne osoby celem zapewnienia opieki bliskiemu członkowi rodziny, np. choremu małżonkowi czy rodzicowi lub osobie zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym.

Nowością w Kodeksie pracy jest również zwolnienie od pracy z powodu tzw. siły wyższej. Od 2024 roku pracownicy dopiero po raz drugi mogą skorzystać z tego właśnie urlopu. Pracodawca nie może go odmówić pracownikowi. 

Czytaj też: Jeździ na wakacje bez męża. Wstyd ujawniać dlaczego

Urlop siła wyższa - czym jest urlop od siły wyższej?

Na wstępie należy podkreślić, że definicji “siły wyższej” nie znajdziemy w żadnym konkretnym przepisie prawnym, jednak przytoczone pojęcie odnosi się do wszystkich pilnych i nadzwyczajnej sytuacji. Chodzi tu o nagłe zdarzenia rodzinne, których nie można było przewidzieć, takie jak wypadek czy choroba, które uniemożliwiają stawienie się w pracy. 

Wolne od siły wyższej to 16 godzin lub 2 dni dodatkowego wolnego w ciągu roku kalendarzowego. Urlop ten jest płatny w połowie wynagrodzenia. Co ważne, pracodawca jest obowiązany do udzielenia urlopu na wniosek złożony przez pracownika najpóźniej w dniu korzystania z tego zwolnienia.
Niewykorzystane wolne nie przechodzi na kolejny rok, a przepada. Osobom zatrudnionym na podstawie umów cywilnoprawnych (np. umowa zlecenia, umowa o dzieło, umowa o świadczenie usług) takie zwolnienie od pracy nie przysługuje.

Urlop to rzecz święta, warto więc uszanować potrzebę regeneracji i nikomu w nim nie przeszkadzać, by pracownik wrócił do pracy w pełni sił. Istnieją jednak wyjątkowe sytuacje, kiedy pracodawca ma pełne prawo decydować o skróceniu naszych wakacji. 

Powiązane
Chorwacja klif
Turyści jadący do Chorwacji powinni to wiedzieć. Za zwykłe zachowanie można dostać wysoki mandat
kurort nad Bałtykiem
Ten kurort nad Bałtykiem będzie hitem wakacji 2025. Polaków nie odstraszają nawet wysokie ceny