Archeolodzy w Dębinach odkryli jeden z największych cmentarzy w Polsce sprzed 5,5 tys. lat
Odkrycie określane jest przez badaczy jako megksylony (z j. greckiego „mega” - wielki i „ksylon” - drewno). Usypywano je z ziemi w kształcie wydłużonego trapezu. Różniły się znacząco od grobowców megalitycznych znanych np. z Kujaw, ponieważ ich ściany obstawiano nie głazami, ale słupami wykonanymi z drewna.
Archeolodzy odkryli jedno z największych cmentarzysk w Polsce
Nowoodkryte grobowce w Dębianach w świętokrzyskiej gminie Działoszyce mają 40-50 m długości.
– Ich dłuższe ściany wzmocnione były drewnianymi palisadami, natomiast krótkie ściany wschodnie zawierały wejście do swego rodzaju kaplicy grobowej – przedsionka – opowiada w rozmowie z PAP jeden z odkrywców, archeolog Marcin M. Przybyła.
– W tego typu grobowcach znajdowane są z reguły pojedyncze pochówki – dodaje.
DALSZA CZĘŚĆ TEKSTU POD MATERIAŁEM WIDEO[EMBED-3203]
Archeolog zwraca również uwagę, że granice każdego z grobowców wyznaczała palisada - do dziś zachowały się jedynie dołki posłupowe. Tuż za częścią z nich znajdowały się podłużne rowy. Właśnie stamtąd pozyskiwano ziemię na budowę nasypów grobowców. Według badań, pod nasypami znajdowały się groby, z których część posiadało konstrukcję z głazów wapiennych.
– Niestety z pochówków tych jeszcze w okresie funkcjonowania cmentarzyska usunięto większość szczątków zmarłych i wyposażenia. Było to zachowanie rytualne, z którym często stykamy się na cmentarzyskach z tego okresu – opisuje Przybyła.
Archeolodzy podejrzewają, że jeżeli pozostała część cmentarzyska jest równie gęsto zabudowana grobowcami, może ich być łącznie kilkanaście. Przybyła ocenia ponadto, że w Dębianach odkryto jedno z największych cmentarzysk megalitycznych w Polsce.
Do odkrycia doszło zupełnie przypadkowo. Krakowski archeolog Jan Bulas na zdjęciach satelitarnych pola uprawnego zauważył zarys czworokątnego założenia otoczonego rowem. Następnie udał się w teren, gdzie wspólnie z Marcinem M. Przybyłą przeprowadzili badania magnetyczne, niewymagające wbijania łopaty w ziemię.
Badaczom udało się w ten sposób poznać szczegółowe rozplanowanie tej konstrukcji, ale przede wszystkim natknąć na grobowce megalityczne, z których część powstała w miejscu późniejszego założenia obronnego. Dalsze badania pozwoliły odkryć kolejne monumentalne grobowce na północ i na południe od fortyfikacji. Częściowo przebadano je w czasie wykopalisk przeprowadzonych latem 2019 i 2020 r. dzięki środkom Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Kielcach.
Przybyła zwraca również uwagę na dobrą współpracę i pomoc ze strony mieszkańców Dębian, zwłaszcza właścicieli pól, na których ulokowane jest stanowisko archeologiczne.
Archeolodzy podkreślają, że odkrycie założenia obronnego, jak i sporej liczby grobowców sprzed 5,5 tys. lat jest dla nich sporym zaskoczeniem. Jak udało się ustalić podczas prac wykopaliskowych, czworokątny szaniec pochodzi z okresu plemiennego (IX-X w.).
– Nie był on na stałe zamieszkany. Pełnił może rolę obozu wojskowego, albo też obiektu związanego z rytuałami religijnymi lub społecznymi. Warto zaznaczyć, że podobne założenie nie jest znane z terenu Polski – podkreśla Przybyła.
Spotkała Cię niecodzienna sytuacja na wycieczce? Prowadzisz hotel lub pensjonat i chcesz podzielić się z nami swoimi spostrzeżeniami lub historiami? A może chcesz skontaktować się z nami w innej sprawie związanej z turystyką? Zapraszamy do wysyłania wiadomości na adres [email protected]
Artykuły polecane przez redakcję Turysci.pl:
Źródło: Onet
