Archeolodzy odkryli wsie sprzed 5,5 tys. lat. Mieszkali tam budowniczowie tzw. grobowców kujawskich
Grobowce megalityczne typu kujawskiego uznawane są za jedne z najstarszych konstrukcji sepulkralnych w Polsce
Poszukiwania osad budowniczych trwały 10 lat. W tym czasie przebadano teren 160 km kw
Teraz naukowcy podsumowują wyniki swoich prac
Archeolodzy ogłosili ważne odkrycie, które jest efektem 10 lat prac. Odnalezione zostały wsie, w których 5,5 tys. lat temu mieszkali budowniczowie tzw. grobowców kujawskich. Uznawane są one za jedne z największych konstrukcji sepulkralnych (powiązanych ze sferą nekropoliczną) wznoszonych w pradziejach w Polsce.
Archeolodzy odkryli osady sprzed 5,5 tys. lat
Grobowce megalityczne typu kujawskiego wznoszone były w IV tysiącleciu p.n.e. Miały kształt wydłużonego trójkąta i obwarowywano je dookoła wielkimi blokami kamiennymi. Ich podstawy miała od 6 do 15 metrów szerokości i nawet do 150 m długości. Konstrukcje osiągały wysokość 3 m. Pod nasypami znajdowały się z reguły pojedyncze elitarne pochówki.
Konstrukcje na Kujawach badane są przez naukowców od II poł. XIX w., jednak do tej pory osady budowniczych wciąż stanowiły niewyjaśniony element układanki. Nie było wiadomo, gdzie i w jaki sposób mieszkali ludzie, którzy wznosili te grobowce. 10 lat temu ruszył szeroko zakrojony projekt badawczy, który miał rzucić światło na to zagadnienie. Naukowcy właśnie go podsumowali.
– To była zaplanowana akcja poszukiwawcza, która miała miejsce na terenie Kujaw, w okolicy grobowców megalitycznych. Przebadaliśmy w sumie 160 km kw. powierzchni terenów wokół grobowców. Udało się nam odkryć przeszło 150 osad z okresu, w którym powstawały te monumentalne konstrukcje – opowiada kierownik projektu badawczego dr Piotr Papiernik z Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi.
DALSZA CZĘŚĆ TEKSTU POD MATERIAŁEM WIDEO[EMBED-3203]
Podczas prac badawczych archeolodzy zastosowali szerokie spektrum metod. Umożliwiły one znalezienie nie tylko pojedynczych domostw, ale również większych sieci osadniczych. W tym celu użyto różnego rodzaju metod nieinwazyjnych: klasyczne badania powierzchniowe (polegające na przejściu przez pola w poszukiwaniu zabytków na ich powierzchni), geofizyczne, czy geochemiczne. Wykorzystano również drona, który umożliwił wykonanie zdjęć z lotu ptaka. Przeprowadzone zostały również badania gleboznawcze oraz geologiczne i geomorfologiczne.
– Wszystko to pozwoliło z całkowitą pewnością wskazać miejsca, gdzie mieszkali ludzie w czasie, gdy wznoszono grobowce megalityczne. Wsie były niewielkie - w każdej z nich mieszkało do 10 rodzin; zajmowały obszar do 1-1,5 hektara – opowiada dr Papiernik. Budynki miały średnio 25-35 m kw. powierzchni - w każdym z nich mieszkała jedna rodzina.
Jak podkreśla, w otoczeniu jednego zgrupowania grobowców kujawskich znajdowało się więcej osad. – Oznacza to, że te grobowce były punktem centralnym mikroregionu osadniczego. To zrozumiałe zważywszy na to, że wykonanie takiego grobowca było sporym wysiłkiem budowlanym – dodaje. Dodał, że wskazuje to, że mieszkańcy kilku wsi budowali jeden wielki grobowiec.
Grobowce kujawskie, fot. Wikimedia Commons/ MOs810/ CC BY-SA 4.0
Wykopaliska prowadzone były jedynie w ograniczonym zakresie. Dzięki temu badacze odkryli m.in. wiele szczątków kostnych należących głównie do krów, a w dużo mniejszej liczbie świń i owiec lub kóz. Jak twierdzą naukowcy, oznacza to, że głównie spożywano bydło.
Podczas prac zbadano również pyłki roślin w okolicy ówczesnych wsi. W tym celu pobrano wielometrowe rdzenie z dawnych jezior, a na podstawie ich analizy dokonano zaskakującego ustalenia. Jak się okazało, stopień odlesienia terenów wokół nich nie był tak duży, jak zakładano. Wynika z tego, że ekspansja wobec środowiska naturalnego nie była aż tak ekstensywna. Naukowcy twierdzą, że być może skupiano się na hodowli, a nie na rolnictwie.
Jak jednak dodaje dr Papiernik, nadal jest sporo zagadek dotyczących ówczesnej społeczności związanej z budową megalitów. Zagadką wciąż pozostaje, gdzie na Kujawach 5,5 tys. lat temu chowano zwykłych ludzi. - Elita była grzebana w monumentalnych grobowcach, ale nie znamy w zasadzie z tego obszaru cmentarzy masowych. A gdzieś te dziesiątki tysięcy osób, z wielu pokoleń musiało być pogrzebanych. Nasz kolejny cel to ich lokalizacja - wskazuje.
Dotychczasowe badania były sfinansowane z różnych źródeł, głównie programu Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu, który prowadzi Narodowy Instytut Dziedzictwa oraz środków własnych muzeum, a także wsparciu Fundacji Badań Archeologicznych Im. Profesora Konrada Jażdżewskiego.
Spotkała Cię niecodzienna sytuacja na wycieczce? Prowadzisz hotel lub pensjonat i chcesz podzielić się z nami swoimi spostrzeżeniami lub historiami? A może chcesz skontaktować się z nami w innej sprawie związanej z turystyką? Zapraszamy do wysyłania wiadomości na adres [email protected]
Artykuły polecane przez redakcję Turysci.pl:
źródło: Onet
