“Pofalowane morze lasów, zwieńczone samotną wyspą hal alpejskich”. Widoki z najmłodszych polskich gór zapierają dech
Planując wycieczkę w polskie góry, warto nie ograniczać się jedynie do Tatr czy popularnych Karkonoszy. Równie ciekawe dla wędrowców i zdobywców szczytów mogą okazać się Beskidy. To właśnie w to pasmo górskie znajdujące się w łańcuchu górskim Karpat dziś was zabierzemy.
Beskidy są długie na niemal 600 km i szerokie na 50-70 km, w zależności od miejsca pomiaru. Te pasma górskie rozchodzą się od czeskiej rzeki Beczwy na zachodzie po ukraińską rzekę Czeremosz na wschodzie.
Beskidy - mapa, gdzie znajdują się Beskidy?
W Polsce umownie przyjęto, że Beskidy mają cztery naturalne granice. Na północy stykają się z Pogórzem Karpackim, a od południa sąsiadują m.in. z Pieninami i Obniżeniem Orawsko-Podhalańskim. Najdalej wysuniętym na zachód pasmem jest Beskid Śląsko-Morawski na pograniczu Czech i Słowacji, a od wschodu Beskidy Połonińskie z najwyższym szczytem Beskidów - Howerla (2061 m n.p.m.) leżącym po terenie Ukrainy. Na Słowacji podział Beskidów i ich krańców będzie wyglądał nieco inaczej.
Beskidy Zachodnie i Beskidy Wschodnie - co zobaczyć? W skład Beskidów Zachodnich wchodzą Beskid Śląski, Śląsko-Morawski, Mały, Makowski, Wyspowy, Żywiecki, Sądecki, góry Czerchowskie, Kisuckie i Gorce oraz Kotliny Żywiecka i Rabczańska. Beskidy Wschodnie dzieli się na dwa łańcuchy : Beskidy Lesiste i Beskidy Połonińskie.
Czym są Beskidy?
Nie wszyscy wiedzą, że Beskidy są najmłodszymi górami w kraju nad Wisłą. Ich powstanie przypisuje się końcowej fazie alpejskich ruchów górotwórczych ok. 20 mln lat temu. Dla porównania, wiek Tatr szacuje się na ok. 310-315 mln lat. Beskidy są zbudowane z tzw. fliszu popularnego w Karpatach. Składa się on z leżących na przemian warstw piaskowców, zlepieńców i łupków, które zostały uformowane w miliony lat temu. Beskidy dzielą się na Śląski, Żywiecki, Mały, Niski, Wyspowy, Sądecki i Makowski.
Jeśli poszukujecie szczytów górskich, które są mniej oblegane przez turystów, Beskidy idealnie się sprawdzą. Przepiękne szlaki nie tylko was zachwycą swoimi niepowtarzalnymi widokami, ale też będziecie mogli się na nich nieźle zmęczyć. Najbardziej popularnymi beskidzkimi szlakami po stronie polskiej są oczywiście masyw górski Babia Góra.
Babia Góra w Beskidach - jak dojechać
Babia Góra wchodzi w skład Korony Gór Polski w Beskidzie Żywieckim. Najwyższym szczytem tego masywu górskiego jest Diablak (1725 m). Na Babią Górę można dojechać na wiele sposobów: pociągiem, autobusem lub samochodem. Idealną bazą wypadową pod ten masyw jest miejscowość Zawoja, tuż pod granicą ze Słowacją. Wybierając transport samochodowy lub autobusowy warto się właśnie tam kierować.
Podróżując pociągiem należy udać się do Suchej Beskidzkiej np. z Katowic czy Krakowa. Stamtąd polecamy przesiąść się do busa do jednej z najdłuższych wsi w Polsce, wspomnianej wcześniej Zawoi. Wejście do Babiogórskiego Parku Narodowego znajduje się w zawojskiej dzielnicy Markowa.
Babiogórski Park Narodowy - bilety, atrakcje
Babiogórski Park Narodowy został utworzony w 1954 roku. Znajduje się przy granicy ze Słowacją na terenie powiatu suskiego i nowotarskiego. W parku znajdują się liczne ścieżki edukacyjne. Co roku BNP odwiedza ok. 100 tys. turystów.
Na terenie Babiogórskiego Parku Narodowego znajduje się bogata fauna i flora. Tamtejsze tereny zamieszkują m.in. łosie, niedźwiedzie brunatne, wilki, rysie, zaskroniec, gniewosz plamisty, zwinka, padalec zwyczajny, dzięcioł duży, sójka, puchacz, salamandra plamista, traszka zwyczajna.
"Babia Góra – pofalowane morze lasów, zwieńczone samotną wyspą hal alpejskich. Wędrowiec nazwie ją Matką Niepogód, sąsiad pokłoni się jej za osłonę przed nawałnicami" - czytamy na stronie Babiogórskiego Parku Narodowego. Nazywana "królową Beskidów" góra jesienią zmienia się nie do poznania za sprawą kolorowych liści buków i jaworów.
Ile kosztują bilety do Babiogórskiego Parku Narodowego? Ulgowy bilet to cena zaledwie 3,5 zł. Za bilet normalny należy zapłacić 7 zł od osoby. Pierwsze wzmianki o Babiej Górze pochodzą już z XV wieku spod pióra Jana Długosza. Na mapach "królowa Beskidów" pojawiła się ok. 100 lat później. Do dziś fascynuje i przyciąga poszukiwaczy bliskości z naturą i zieleni.
Szczyty i szlaki w Beskidach
W Beskidach znajduje się wiele szczytów i szlaków, które mają bardzo dużo do zaoferowania przyjezdnym. To nie tylko zapierające dech w piersiach widoki, ale też świeże powietrze, wszechogarniający spokój i szlaki na różnym poziomie zaawansowania.
Hrobacza Łąka znajduje się w Beskidzie Małym i ma wysokość 822 m n.p.m. Mówi się, że to najprostszy szlak, idealny dla rodzin z dziećmi. Asfaltowe podejście wiedzie z Żarnówki i ma ok. 7 km. Tuż pod wejście można podjechać samochodem i zostawić go na nieoficjalnym parkingu. Ze schroniska w Hrobaczowej jest świetny widok na Jezioro Międzybrodzkie, a punkt widokowy i słynna łąka położone są nieco dalej. Szlak turystyczny żółty wiedzie od miejscowości Kozy przez Przełęcz u Panienki, Hrobaczą Łąkę do Żarnówki Dużej. Szlak turystyczny czerwony startuje od Zapory Porąbka przez Zasolnicę, Bujakowski Groń, Hrobaczą Łąkę, Groniczki, Gaiki, Czupel po Bielsko-Białą. Odwiedzając Hrobaczą Łąkę warto wybrać się do świetnie zachowanego kamieniołom, skąd wydobywano niegdyś piaskowiec.
Wielka Czantoria jest najwyższym wzniesieniem Pasma Czantorii w Beskidzie Śląskim i to właśnie tam na wysokości 995 m n.p.m. przebiega granica polsko-czeska. Fanom ciekawostek zdradzimy, że u szczytu Wielkiej Czantorii zlewają się rzeki Wisła i Odra. Wyprawę na ten szczyt Beskidów warto rozpocząć z Ustronia, Nydka czy Trzyńca. Wybierając się w te rejony warto uwzględnić na trasie wycieczkę na 29-metrową wieżę widokową. Możecie podziwiać stamtąd Beskidu Śląskiego i Śląsko-Morawskiego, Pogórze Śląskie i Górny Śląsk. Atrakcją tej trasy jest też sokolarnia.
Beskid Śląski może poszczycić się wieloma ciekawymi szczytami. Najwyższy z nich, Skrzyczne (1257 m n.p.m.) charakteryzuje się stromymi stokami. Na "czubku" góry znajduje się 87-metrowy nadajnik, który pomaga w orientacji podczas wyprawy. Na Skrzyczne można wjechać kolejką krzesełkową. Są tam też uwielbiane przez przyjezdnych stoki narciarskie, stanowisko dla paralotni oraz liczne ścieżki rowerowe. Obok Skrzycznego znajduje się Barania Góra, Malinowa Skała i Przełęcz Salmopolska. Szczyrk, Buczkowice i wieś Ostre to dobre miejsca na rozpoczęcie wyprawy na Skrzyczne.
"Rezerwat Przyrody Barania Góra" to kolejne miejsce w Beskidzie Śląskim, które warto odwiedzić. To tam znajduje się źródliskowy obszar rzeki Wisły i miasto Wisła. Barania Góra będzie idealnym celem wycieczki dla tych, którzy uwielbiają trekking. 16 km ścieżka edukacyjna przebiegająca przez Czarną Wisełkę na szczyt Baraniej Góry, a następnie do Białej Wisełki i Wisły Czarne to świetna trasa na weekend.
Pozostałe góry warte odwiedzenia to:
- Radziejowa (1266 m n.p.m.), która uchodzi za najwyższy szczyt Beskidu Sądeckiego,
- Wielka Racza (1236 m n.p.m.) w Beskidzie Żywieckim,
- Wielka Rycerzowa (1226 m n.p.m.) w Beskidzie Żywieckim,
- Rysianka (1322 m n.p.m.) - trzy grzbiety nad trzema dolinami,
- Cieńków w Beskidzie Śląskim,
- Mogielica (1170 m n.p.m.) w Beskidzie Wyspowym.
Bieszczady w Beskidach Wschodnich
Do Beskidów Wschodnich należą Bieszczady. Jest to najbardziej wysunięta na wschód część Karpat Wschodnich. Najwyższym szczytem Bieszczad jest Tarnica (1364 m n.p.m.), który wznosi się na krańcu pasma połonin. Planując urlop w Bieszczadach dobrze jest kierować się na Wetlinę, Smerek czy Ustrzyki Górne. W sezonie miejscowości te cieszą się dużą popularnością, co należy mieć na względzie wybierając tę destynację.
Co zobaczyć w Bieszczadach? Przede wszystkim uwadze poleca się Bieszczadzki Park Narodowy. Tamtejsze widoki są nieporównywalne z niczym innym. Jesienią warto wybrać się szlakiem na Połoninę Caryńską Tamtejsze pola kolorowych od liści drzew zapierają dech w piersiach. Latem polecamy szlak na Połoninę Wetlińską. To tam m.in. znajduje się schronisko Chatka Puchatka czy Przełęcz Orłowicza.
Wspomniany szczyt Tarnica nie należy do najłatwiejszych. Najszybszy szlak jest też dość stromy. Najbardziej wymagającą ścieżką jest wejście przez Bukowe Berdo - to dla bardziej wprawionych wędrowców.
Przez Bieszczady płynie też niezwykła rzeka San. Przy jej źródle znajduje się granica polsko-ukraińska. Długa wstęga wody napawa spokojem, a tuż nad nią górują niezwykłe widoki na okoliczne Bieszczady.
Zapora w Solinie i Polańczyk to obowiązkowy punkt wycieczki w Bieszczady. Tamtejsze Jezioro Solińskie przyciąga turystów z całego kraju. W sezonie letnim nad jednym z brzegów postawiono nawet słomiane parasole na usypianym piaskiem brzegu, co imituje plażę. Nad Soliną można przejechać się gondolą oraz wejść na tamtejszą wieżę widokową.
Co zjeść w Bieszczadach? Słynna na cały region Karczma Zakapior z muzyką na żywo z pewnością cię ugości. Regionalne przysmaki jak fuczki, hreczanyki i wareniki zaspokoją głód nawet najbardziej wymagających smakoszy.
Miasta w Beskidach
W Beskidach jest bardzo dużo mniejszych i większych miejscowości, do których warto się wybrać. Najpopularniejsze bazy noclegowe w Beskidach są oczywiście w Szczyrku, Bielsku-Białej, Krynicy-Zdroju, Istebnej, Wiśle i Brennie. Dojazd do tych miejscowości jest dość łatwy - można skorzystać z samochodu, pociągu czy autobusu.
Noclegi w Beskidach warto wybrać właśnie w różnych bazach wypadowych. W Bielsku-Białej można wybrać się na spacer po mieście śladem bajkowych bohaterów tj. Bolek i Lolek czy Reksio i do Studia Filmów Rysunkowych. Szczyrk słynie przede wszystkim ze stoków narciarskich - turyści zjeżdżają tam zarówno latem, jak i zimą. Krynica-Zdrój przyciąga do tamtejszego Muzeum Nikifora w Willi Romanówka czy z Muzeum Zabawek. To prawdziwa perła południa w samym sercu Popradzkiego Parku Krajobrazowego w dolinie potoku Kryniczanka.
Miasto Wisła to przede wszystkim miasto rodowe Adama Małysza. To tam słynny sportowiec stawiał pierwsze kroki. Tam też znajduje się skocznia narciarska "Malinka". Wybierając się do Istebnej z dziećmi można wybrać się do parku linowego czy do ośrodka narciarskiego. Wokół Istebnej jest też dużo ścieżek rowerowych z malowniczymi widokami. Wieś Brenna słynie z Koziej Zagrody i Leśnego Parku Niespodzianek z różnymi zwierzętami. To też dobre miejsce na wypad w pobliskie Beskidy!
Schroniska górskie w Beskidach
- Prezentujemy też najpopularniejsze schroniska górskie w Beskidach.
Bacówka PTTK Krawców Wierch to schronisko z dala od cywilizacji. To idealne miejsce dla tych, którzy mają dość dzwoniących telefonów i spamu w skrzynce mailowej; - Schronisko PTTK Hala Lipowska gości turystów od kilkudziesięciu lat. Dojście do schroniska jest nieco trudniejsze, gdy pada deszcz - wówczas należy uzbroić się w odpowiedni strój;
- Schronisko PTTK Przysłop pod Baranią Górą to popularna noclegownia na tym górskim szlaku. Warunki na miejscu są na bardzo wysokim poziomie;
- Bacówka PTTK Rycerzowa słynie z niepowtarzalnego klimatu i ludzi;
- Schronisko PTTK Hala Miziowa to olbrzymie schronisko z aż dwiema stołówkami! Gdy wybieracie się w Beskidy w większej grupie, warto pomyśleć o tej noclegowni. Schronisko znajduje się na Głównym Szlaku Beskidzkim nieopodal Babiej Góry i Baraniej Góry;
- Schronisko PTTK Przegibek serwuje bardzo smaczne i dość nietypowe potrawy tj. zupa czosnkowa z grzankami. Znajduje się na Przełęczy Przegibek na wysokości 1000 m n.p.m.;
- Schronisko PTTK Szyndzielnia słynie z dużego, słonecznego tarasu i bazy dla sportowców - rowerzystów i biegaczy;
- Schronisko PTTK Rysianka położone jest przy Głównym Szlaku Beskidzkim. Sprzed budynku wędrowcy mogą cieszyć oko widokiem na Tatry.
Warto przed wyjściem w góry sprawdzić warunki pogodowe panujące w Bieszczadach. Pogoda w górach zmienia się bardzo gwałtownie, należy zawsze mieć ze sobą odpowiedni sprzęt i ubiór.