Archeolodzy odkryli wsie sprzed 5,5 tys. lat. Mieszkali tam budowniczowie tzw. grobowców kujawskich

Archeolodzy odkryli osady sprzed 5,5 tys. lat

Grobowce megalityczne typu kujawskiego wznoszone były w IV tysiącleciu p.n.e. Miały kształt wydłużonego trójkąta i obwarowywano je dookoła wielkimi blokami kamiennymi. Ich podstawy miała od 6 do 15 metrów szerokości i nawet do 150 m długości. Konstrukcje osiągały wysokość 3 m. Pod nasypami znajdowały się z reguły pojedyncze elitarne pochówki.

Konstrukcje na Kujawach badane są przez naukowców od II poł. XIX w., jednak do tej pory osady budowniczych wciąż stanowiły niewyjaśniony element układanki . Nie było wiadomo, gdzie i w jaki sposób mieszkali ludzie, którzy wznosili te grobowce. 10 lat temu ruszył szeroko zakrojony projekt badawczy, który miał rzucić światło na to zagadnienie . Naukowcy właśnie go podsumowali.

– To była zaplanowana akcja poszukiwawcza, która miała miejsce na terenie Kujaw, w okolicy grobowców megalitycznych. Przebadaliśmy w sumie 160 km kw. powierzchni terenów wokół grobowców. Udało się nam odkryć przeszło 150 osad z okresu, w którym powstawały te monumentalne konstrukcje – opowiada kierownik projektu badawczego dr Piotr Papiernik z Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi.

DALSZA CZĘŚĆ TEKSTU POD MATERIAŁEM WIDEO [EMBED-3203]

Podczas prac badawczych archeolodzy zastosowali szerokie spektrum metod. Umożliwiły one znalezienie nie tylko pojedynczych domostw, ale również większych sieci osadniczych. W tym celu użyto różnego rodzaju metod nieinwazyjnych: klasyczne badania powierzchniowe (polegające na przejściu przez pola w poszukiwaniu zabytków na ich powierzchni), geofizyczne, czy geochemiczne. Wykorzystano również drona, który umożliwił wykonanie zdjęć z lotu ptaka. Przeprowadzone zostały również badania gleboznawcze oraz geologiczne i geomorfologiczne.

– Wszystko to pozwoliło z całkowitą pewnością wskazać miejsca, gdzie mieszkali ludzie w czasie, gdy wznoszono grobowce megalityczne. Wsie były niewielkie - w każdej z nich mieszkało do 10 rodzin; zajmowały obszar do 1-1,5 hektara – opowiada dr Papiernik. Budynki miały średnio 25-35 m kw. powierzchni - w każdym z nich mieszkała jedna rodzina.

Jak podkreśla, w otoczeniu jednego zgrupowania grobowców kujawskich znajdowało się więcej osad. – Oznacza to, że te grobowce były punktem centralnym mikroregionu osadniczego. To zrozumiałe zważywszy na to, że wykonanie takiego grobowca było sporym wysiłkiem budowlanym – dodaje. Dodał, że wskazuje to, że mieszkańcy kilku wsi budowali jeden wielki grobowiec.

Grobowce kujawskie, fot. Wikimedia Commons/ MOs810/ CC BY-SA 4.0

Wykopaliska prowadzone były jedynie w ograniczonym zakresie. Dzięki temu badacze odkryli m.in. wiele szczątków kostnych należących głównie do krów, a w dużo mniejszej liczbie świń i owiec lub kóz. Jak twierdzą naukowcy, oznacza to, że głównie spożywano bydło.

Podczas prac zbadano również pyłki roślin w okolicy ówczesnych wsi. W tym celu pobrano wielometrowe rdzenie z dawnych jezior, a na podstawie ich analizy dokonano zaskakującego ustalenia. Jak się okazało, stopień odlesienia terenów wokół nich nie był tak duży, jak zakładano. Wynika z tego, że ekspansja wobec środowiska naturalnego nie była aż tak ekstensywna. Naukowcy twierdzą, że być może skupiano się na hodowli, a nie na rolnictwie.

Jak jednak dodaje dr Papiernik, nadal jest sporo zagadek dotyczących ówczesnej społeczności związanej z budową megalitów. Zagadką wciąż pozostaje, gdzie na Kujawach 5,5 tys. lat temu chowano zwykłych ludzi. - Elita była grzebana w monumentalnych grobowcach, ale nie znamy w zasadzie z tego obszaru cmentarzy masowych. A gdzieś te dziesiątki tysięcy osób, z wielu pokoleń musiało być pogrzebanych. Nasz kolejny cel to ich lokalizacja - wskazuje.

Dotychczasowe badania były sfinansowane z różnych źródeł, głównie programu Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu, który prowadzi Narodowy Instytut Dziedzictwa oraz środków własnych muzeum, a także wsparciu Fundacji Badań Archeologicznych Im. Profesora Konrada Jażdżewskiego.

Spotkała Cię niecodzienna sytuacja na wycieczce? Prowadzisz hotel lub pensjonat i chcesz podzielić się z nami swoimi spostrzeżeniami lub historiami? A może chcesz skontaktować się z nami w innej sprawie związanej z turystyką? Zapraszamy do wysyłania wiadomości na adres redakcja@turysci.pl

Artykuły polecane przez redakcję Turysci.pl:

• Podali kluczową datę. Chodzi o paszporty szczepionkowe w Europie

• Skandal na Śnieżce. Ohydne zachowanie turystów

• Potężne trzęsienie ziemi w Europie. Ludzie uciekali z domów

źródło: Onet